Op zondag 14 september 2025 wordt in de ENCI-groeve de Zilveren Spijker geplaatst, een ludieke knipoog naar de internationale ‘Golden Spike’. Met dit moment vragen het Natuurhistorisch Museum Maastricht en Natuurmonumenten aandacht voor het wereldberoemde geologische tijdvak dat vernoemd is naar onze stad: het Maastrichtien. Dit tijdvak (72,1 – 66 miljoen jaar geleden) is het laatste hoofdstuk van het dinotijdperk. In deze periode leefden iconische dieren zoals de Tyrannosaurus rex en ‘onze’ Mosasauriërs. Het was ook de tijd waarin vrijwel alle dinosauriërs plotseling uitstierven.

Ontdekt in Maastricht
In de zomer van 1849 introduceerde de jonge Luikse geoloog André Hubert Dumont (1809–1857) de naam ‘système maestrichtien’. Tijdens zijn veldwerk op de Sint-Pietersberg zag hij dat de kalkstenen (‘mergel’ in de volksmond) in deze omgeving afweken van gesteenten elders in Europa. De verschillen zaten in korrelgrootte, kleur, de aanwezigheid van vuursteen en de rijke fossielinhoud. Als ondergrens van zijn ‘système maestrichtien’ koos Dumont een opvallend laagje bestaande uit fossiele uitwerpselen, oftewel coprolieten. Hij gaf dit de naam couche à coprolites. Wat Dumont toen niet kon vermoeden, was dat zijn vondst uitgroeide tot een internationaal geaccepteerde geologische tijdseenheid, het Maastrichtien. Daarmee staat Maastricht geologisch wereldwijd op de kaart

Maastrichtien in de spotlight
Op 14 september 2025 wordt in de ENCI-groeve de Zilveren Spijker geplaatst. Dit is een ludieke knipoog naar de internationale ‘Golden Spike’, waarmee officieel het begin of einde van een geologisch tijdvak wordt gemarkeerd. Hoewel dit in de ENCI-groeve niet exact mogelijk is, biedt de groeve een unieke blik op het Maastrichtien. Met de Zilveren Spijker vragen NHMM en Natuurmonumenten aandacht voor het tijdvak Maastrichtien en de unieke geologische rijkdom van de ENCI-groeve en de Sint-Pietersberg. De kalksteenlagen met hun rijke fossielen vertellen het verhaal van de tropische zee die zich ooit op deze plek bevond in een iconisch tijdperk.

Zilveren Spijker voor publiek
Op 14 september vanaf 12.00 uur is de Zilveren Spijker te zien bij het Groevepaviljoen van Natuurmonumenten. In het kader van Open Monumentendag vinden er in de ENCI-groeve verschillende activiteiten plaats, waaronder een excursie naar normaal afgesloten plekken zoals het Geologisch Monument (aanmelden verplicht, beperkt aantal tickets). Rond het Groevepaviljoen zijn informatiestands en kraampjes van onder meer het museum, de Geologische Vereniging Zuid-Limburg, de Studiegroep Onderaardse Kalksteengroeves en het mobiele bezoekerscentrum van Natuurmonumenten. Tickets en meer info

Over het Natuurhistorisch Museum Maastricht
Het Natuurhistorisch Museum Maastricht is een unieke plek in de stad. Zowel letterlijk als figuurlijk bevindt het museum zich in het hart van Maastricht en wordt het al generaties lang bezocht door Maastrichtenaren, toeristen en wetenschappers van over de hele wereld. Het museum heeft als missie om het verhaal van het Krijt en de biodiversiteit (van Zuid-Limburg) zichtbaar, tastbaar en relevant te maken voor een breed publiek. In de komende jaren staat een vernieuwing van het museum op de agenda, met als doel het Natuurhistorisch Museum Maastricht te transformeren tot een uitnodigend, eigentijds en toekomstbestendig museum. De vernieuwing krijgt vorm in nauwe samenwerking met stakeholders en doelgroepen, waaronder het onderwijs en kinderen.

Over Natuurmonumenten
Natuurmonumenten is een vereniging met ruim 945.000 leden en donateurs die zich samen inzetten voor het behoud van natuur in Nederland. De organisatie beschermt en versterkt natuur, landschap en het cultureel erfgoed dat daar onlosmakelijk mee verbonden is. In totaal beheert Natuurmonumenten zo’n 112.000 hectare natuurgebied. Natuurgebied Sint-Pietersberg is één van de gebieden. De zeldzame kalkhellingen en het unieke microklimaat maken het tot een paradijs voor vlinders, oehoes, vleermuizen en bijzondere planten. Naast de hoge natuurwaarde is het gebied ook van grote geologische en historische betekenis. Door de kalkwinning is miljoenen jaren geschiedenis bloot komen te liggen, een waar paradijs voor nieuwsgierige mensen.
Naast de vrij toegankelijke groevewandeling organiseert Natuurmonumenten hier het hele jaar door excursies waarbij bezoekers de natuur kunnen beleven én bijdragen aan het behoud ervan.