Zilveren Spijker geplaatst in ENCI-groeve, eerbetoon aan uniek geologisch tijdvak Maastrichtien
Op zondag 14 september 2025 is in de ENCI-groeve officieel de Zilveren Spijker geplaatst door het Natuurhistorisch Museum Maastricht (NHMM) en Natuurmonumenten. In het bijzijn van genodigden, partners en vrienden van het museum sloeg paleontoloog Dr. John Jagt, tevens conservator van het NHMM, de spijker op de juiste plaats in kalkrotswand. Met de Zilveren Spijker vragen NHMM en Natuurmonumenten aandacht voor de unieke geologische waarde van de ENCI-groeve en het wereldberoemde Maastrichtien. De Zilveren Spijker is voor het publiek te zien vlakbij het Groevepaviljoen Sint Pietersberg van Natuurmonumenten.
Het Maastrichtien eindigt met de uitsterving van bijna alle dinosauriërs
Het Maastrichtien is een internationaal erkend geologisch tijdvak dat zijn naam dankt aan onze stad. Het beslaat de periode van 72 tot 66 miljoen jaar geleden en vormt het laatste hoofdstuk van het dinotijdperk. Zuid-Limburg zag er toen heel anders uit dan nu. Er was hier toen een warme, ondiepe zee vol leven, van schelpen en haaien tot de beroemde Mosasauriërs. In deze periode leefden ook iconische dieren zoals de Tyrannosaurus rex. Het tijdvak eindigt met de massa-extinctie waarbij vrijwel alle dinosauriërs verdwenen en het tijdperk van de zoogdieren begon.
Geologische standaard vindt oorsprong in Maastricht
De naam ‘Maastrichtien’ werd in 1849 geïntroduceerd door de Luikse geoloog André Hubert Dumont (1809–1857). Tijdens veldwerk op de Sint-Pietersberg ontdekte hij dat de mergellagen hier sterk afweken van gesteenten elders in Europa. Zijn indeling groeide later uit tot een internationaal aanvaarde geologische standaard, waarmee Maastricht wereldwijd op de kaart is gezet.
Een ludiek eerbetoon aan miljoenen jaren geschiedenis
De Zilveren Spijker is een speelse verwijzing naar de internationale Golden Spike, het ijkpunt waarmee officieel het begin of einde van geologische tijdvakken wordt vastgelegd. Hoewel dat in de ENCI-groeve niet letterlijk mogelijk is, biedt de groeve een uniek inkijkje in het Maastrichtien. De kalksteenlagen en hun fossielen vertellen het verhaal van de tropische zee die hier miljoenen jaren geleden aanwezig was.
Zilveren Spijker geplaatst tijdens Open Monumentendag
De plaatsing van de Zilveren Spijker viel samen met Open Monumentendag. Bezoekers konden het nieuwe herkenningspunt vanaf 12.00 uur bekijken bij het Groevepaviljoen van Natuurmonumenten. In de groeve vonden excursies plaats naar normaal afgesloten plekken, zoals het Geologisch Monument. Rond het paviljoen waren ook informatiestands en activiteiten van onder meer NHMM, de Geologische Vereniging Zuid-Limburg, de Studiegroep Onderaardse Kalksteengroeves en het mobiele bezoekerscentrum van Natuurmonumenten.
Over het Natuurhistorisch Museum Maastricht
Het Natuurhistorisch Museum Maastricht is een unieke plek in de stad. Zowel letterlijk als figuurlijk bevindt het museum zich in het hart van Maastricht en wordt het al generaties lang bezocht door Maastrichtenaren, toeristen en wetenschappers van over de hele wereld. Het museum heeft als missie om het verhaal van het Maastrichtien en de biodiversiteit (van Zuid-Limburg) zichtbaar, tastbaar en relevant te maken voor een breed publiek. In de komende jaren staat een vernieuwing van het museum op de agenda, met als doel het Natuurhistorisch Museum Maastricht te transformeren tot een uitnodigend, eigentijds en toekomstbestendig museum. De vernieuwing krijgt vorm in nauwe samenwerking met stakeholders en doelgroepen, waaronder het onderwijs en kinderen.
Over Natuurmonumenten
Natuurmonumenten is een vereniging met ruim 945.000 leden en donateurs die zich samen inzetten voor het behoud van natuur in Nederland. De organisatie beschermt en versterkt natuur, landschap en het cultureel erfgoed dat daar onlosmakelijk mee verbonden is. In totaal beheert Eén van de natuurgebieden die Natuurmonumenten beheert is natuurgebied Sint-Pietersberg. De zeldzame kalkhellingen en het unieke microklimaat maken het tot een paradijs voor vlinders, oehoes, vleermuizen en bijzondere planten. Naast de hoge natuurwaarde is het gebied ook van grote geologische en historische betekenis. Door de kalkwinning is miljoenen jaren geschiedenis bloot komen te liggen, een waar paradijs voor nieuwsgierige mensen. Naast de vrij toegankelijke groevewandeling organiseert Natuurmonumenten hier het hele jaar door excursies waarbij bezoekers het gebied kunnen beleven én bijdragen aan het behoud ervan.
